BUDOWA PLEBANII EWANGELICKIEJ
Powołanie z dniem 1 stycznia 1934 roku samodzielnej Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Izbicy Kujawskiej było z pewnością jednym z najważniejszych wydarzeń w życiu izbickich ewangelików na przestrzeni całego dwudziestolecia wojennego. Wraz z objęciem urzędu proboszcza przez ks. Richarda Kneifla konieczne stało się zorganizowanie mu godziwych warunków pracy. Dotychczas pastor mieszkał w prywatnym domu należącym do Ludwiga Milasa, powstała więc pilna potrzeba budowy plebanii ewangelickiej. Zdecydowano się na działkę budowlaną, która położona była w ogrodzie parafialnym, w najbliższym sąsiedztwie kościoła. W dniu 23 lutego 1936 roku zebranie parafialne uchwaliło na budowę plebanii ewangelickiej w Izbicy Kujawskiej sumę 15.000 złotych.
 | Pastorówka w 2007 roku
[źródło: własne] |
Sumę tę postanowiono równomiernie rozłożyć na ilość posiadanych przez poszczególnych parafian mórg ziemi (według relacji pastora Richard Kneifla parafianie dysponowali 6.244 mórg ziemi, każda morga opodatkowana została w kwocie 2,75 zł. Daje to kwotę nieco wyższą niż wynika z akt parafii. Inwestycję miał również dodatkowo wesprzeć Konsystorz w kwocie 3.000 zł). Uformował się Komitet budowy plebanii w skład którego weszli członkowie Kolegium Kościelnego oraz dodatkowo: Adolf Fergin, Albert Lechelt, Emil Benke, Ludwig Krüger, Ludwig Sommerfeld, Ludwig Milas, Gottfried Steinke, Friedrich Lüdke, Eduard Fergin, Adolf Schätzler, Ludwig Pubantz, Reinhold Pubantz oraz Leonhard Doberstein. W dniu 18 czerwca 1936 roku Komitet Budowlany zawarł umowę z mistrzem murarskim Karolem Ottonem Nendze. Zgodnie z zawartymi w niej warunkami Karol Otton Nendze zobowiązał się przystąpić do budowy plebanii ewangelickiej w Izbicy Kujawskiej w stanie surowym, czyli wykonać prace ziemne, murarskie, ciesielskie i dekarsko-blacharskie. Materiały budowlane jak i deski na rusztowanie miał dostarczyć Komitet Budowlany. Nendze zobowiązał się do ukończenia prac do dnia 1 października 1936 roku i wykonywać prace ściśle według projektu budowlanego sporządzonego przez inżyniera Tadeusza Kulejowskiego z Koła. Kolski inżynier miał również sprawować ogólny nadzór nad budową. Projekt budowlany zatwierdził 25 maja 1936 roku inżynier Włodzimierz Raczyński, który pełnił wówczas obowiązki architekta powiatowego. Zgodnie z umową za wykonanie roboty tj. wykopanie rowów, zasypanie piasku przy polewaniu wodą i ubijanie poszczególnych warstw nie większych jak 30 centymetrów, murowanie fundamentów i ścian, założenie stropów Kleina, ułożenie belek, posmarowanie ich karboliną (środkiem owadobójczym), obłożenie końców belek papą, założenie dachu i pokrycie ocynkowaną blachą i założeniu rynien mistrz murarski Karol Otton Nendze miał otrzymać kwotę 2400 złotych. Sumę tę Komitet Budowlany wypłacał zaliczkowo, w zależności od postępu prac.
Oczywiście złotówka miała całkowicie inną wartość w okresie międzywojennym niż obecnie. Na podstawie wyliczeń Kamila Janickiego, współautora książki "Przedwojenna Polska w liczbach" (Warszawa, 2020), po ustaniu wielkiego kryzysu gospodarczego wartość polskiej waluty zaczęła się stabilizować na poziomie 1 przedwojenny złoty = 9,46 do 11,36 dzisiejszych złotych. Dla okresu 1933-1939 można więc w przybliżeniu przyjmować prosty, przybliżony stosunek: 1 do 10.
Należy przyjąć, iż Karol Otton Nendze trzymał się harmonogramu z umowy, gdyż już 20 marca 1937 roku Komitet Budowlany przy Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Izbicy Kujawskiej zawarł kolejną umowę z murarzem, a jej przedmiotem było wykończenie wszelkich robót murarskich wewnątrz plebanii, mianowicie ułożenie suwanek, polepy (warstwa izolacyjna), podbitek i filarki pod legary, wraz z wymurowaniem obórki, klozetu i schodków. Ogólną kwotę prac wyceniono na 1100 złotych. W tym samym dniu Komitet zawarł również umowę z Józefem Olejniczakiem, który zobowiązał się wykonać wszelkie roboty stolarskie przy plebanii ewangelickiej. W ramach umowy miał on wykonać wszystkie podłogi i drzwi z okuciem, dodatkowo w dwóch pokojach okiennice i schody wraz z gruntowaniem. Prace Olejniczaka miał nadzorować zarówno Komitet Budowlany jak i Karol Otton Nendze. Za prace stolarskie Olejniczak miał otrzymać 1000 złotych. Prace stolarskie, zgodnie z umową miały trwać między 10 kwietnia a 1 września 1937 roku.
Końcowym etapem było wykonanie plac malarskich. W dniu 12 października 1938 roku Rada Kościelna Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Izbicy Kujawskiej zawarła umowę z malarzem Janem Zarębskim. Umowa opiewała na kwotę 1000 złotych. W zakres umowy wchodziło pomalowanie wszystkich znajdujących się okien i drzwi - trzy razy pokostem biało wewnątrz i zewnątrz i czwarty raz emalią Nobilesa, wszystkie podłogi w plebanii dwa razy pokostem pod pastę z kitowaniem za wyjątkiem podłóg w kancelarii, w jednym korytarzyku i w sali konfirmacyjnej. Te trzy podłogi miały być zabezpieczone pyłochłonem. Wszystkie ubikacje w plebanii miały być posmarowane klejowo bez deseni. Także drewniane schody miały być pomalowane pokostem. Prace rozpoczęły się w dniu 17 października 1938 roku, a ostatnią transzę wynagrodzenia Zarębski pobrał w dniu 9 grudnia tego samego roku.
Obiekt został oddany do użytku jeszcze w 1938 roku. Wedle pisemnej relacji pastora Richarda Kneifla obiekt poświęcił biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w II RP, ks. dr Juliusz Bursche. Niestety nie posiadam szczegółowych informacji na temat przebiegu tej uroczystości.
Do tekstu załączam skany projektu budowlanego plebanii, unikatowa rzecz. Oryginały znajdują się w Archiwum Państwowym w Poznaniu.
Przewidziana jest również rozszerzona wersja powojennych dziejów obiektu.
opracował: Błażej Nowicki, mail:
kontakt@izbica-kujawska.com
|
